نهالستان سعید زمانیان گوارشگی
نهال بید: Salix
سرده‌ای از درختان و درختچه‌های برگریز با حدود ۴۰۰ گونه است از خانواده Salicaceae که در اصل در خاک‌های مرطوب در آب‌وهوای سرد و مناطق معتدل در نیمکره شمالی یافت میشود.معمولاً شیره پوست آنها حاوی مقادیر بالای اسید سالیسیلیک است. آنها دارای پوست نرم، غالباً خم‌شونده، چوب سخت، شاخه‌های باریک و ریشه‌های بزرگ، فیبروسیت و غالباً ساقه‌دار هستند. ریشه‌های این نوع درختان را به خاطر سختی، اندازه و دوام بالای آنها می‌شناسند و حتی از قسمت‌های بیرون از خاک درخت نیز می‌رویند.
برگها معمولاً کشیده هستند و ممکن است انتهای آنها تخم‌مرغی نیز باشد و در برخی موارد لبه‌های دندانه‌دار دارند. بیشتر گونه‌های بید برگریز هستند. برخی گونه‌ها نیمه‌همیشه‌سبز هستند. گونه‌های با برگ‌های چرم‌مانند در بیدها کم دیده میشود.
گونه های بید:
بید سفید : Salix alba
گونه‌ای از درخت بید است به ارتفاع ۲۵-۳۰ متر که شاخه‌های آن اغلب نازک،گاهی تقریباً واژگون و اغلب به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمزاند.
شاخه‌چه‌های جوان آن کم‌وبیش کرک‌های فشرده‌ای دارند. گوشواره‌ها سرنیزه‌ای باریک یا درفشی، سریعاً ریزان هستند. دمبرگ‌ها روی سطح فوقانی شیاردار هستند.
گل‌آذین دمگل آذین برگچه‌دار داردکه در شمال آفریقا، اروپا، آناتولی، عراق، ایران، افغانستان، قفقاز، قفقاز، تالش وسیبری می‌روید و در ایران در استان‌های کردستان، کرمانشاه، همدان، مشهد ، لرستان و تهران می‌روید.
کاربرد بید سفید:
چوب بید سفید، محکم و سبک است. از زغال آن در ساخت باروت استفاده میشود. همچنین به دلیل سبکی و مقاومت برشی اندک، به راحتی خم میشود. از این ویژگی آن برای ساختن سبدهای چوبی بهره می‌برند.
بید مجنون :Salix babylonica
گونه‌ای برگریز از بید است که در اصل متعلق به نواحی خشک شمالی کشور چین است
اما از طریق جادهٔ ابریشم به دیگر نقاط جهان راه یافته است.درختی به ارتفاع تا ۱۵ متر با شاخه‌های واژگون. برگ‌های شاخه‌های پایین پهن‌تر و با دندانه‌های پراکنده، بالایی‌ها باریک یا خطی ـ سرنیزه‌ای، به طرف انتها باریک‌شده ـ نوک‌دار، با دندانه‌های اره‌ای کوچک تنگ هم، بدون کرک یا با کرک‌های کم‌وبیش فشرده تنک، با سطح بالایی استومات‌دار یا با استومات‌های نسبتاً متراکم. گل‌آذین آن دم‌گربه‌ای و تقریباً بدون پایک است.به خاطر داشتن ریشه های گسترده احتمال آسیب رساندن به ساختمان و آب نماها و تاسیسات زیر زمینی نزدیک مثل کابل ها و لوله ها وجود خواهد داشت و درختان پیوندی نسبت به انواع قلمه ای فرم زیبا و قشنگ تری به خود می گیرد
تکثیر بید مجنون:
ازدیاد از طریق بذر و قلمه ساقه و قلمه ریشه امکان پذیر است.
در صورت ازدیاد از طریق بذر لازم است بذرها بلافاصله بعد از رسیدن جمع اوری و کاشته شوند (زمانی که کپسول ها از سبز به زرد تغییر رنگ می دهند). بذرها بعد از رسیدن تنها به مدت چند روز زنده هستند و در صورت قرار گرفتن در رطوبت مناسب در عرض 12- 24 ساعت جوانه می زنند.
بیدها به راحتی از طریق قلمه زدن ساقه و ریشه نیز تکثیر می شوند.
قلمه های خشبی کاشته شده در اوایل بهار نیز یکی از روش های تکثیر متداول بید مجنون است.
کاربرد بید مجنون:
مناسب کاشت در حاشیه نهرها، انواع آب نماها و برکه ها می باشد چو ن نیازمند آب زیادی است و نیز سایه انداز ، درخت محوطه چمن هم از کاربرد های آن است.
زردبید یا بید ایرانی:
Salix acmophylla
گونه‌ای از بید است که در ایران، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، عراق، سوریه، فلسطین، سینا، شمال هندوستان و جنوب‌شرق ترکیه می‌روید.
درختی کوتاه یا متوسط با شاخه‌چه‌های معمولا قرمزرنگ است که شاخه‌چه‌های اغلب تقریبا واژگون‌اند. برگ‌های جوان آن سبز کم‌رنگ و برگ‌های مسن‌تر با سطح بالایی سبز تیره و سطح زیرین پوشیده از گرد سفید، با لبه دندانک‌دار نوک‌تیز کوچک یا تقریبا کامل هستند و نوک برگ‌های به تدریج منتهی به نوک دراز باریکی میشود. برگها طول ۶۰-۱۶۰ و عرض ۷-۲۰ میلی‌متر دارند.
گل‌آذین دم‌گربه‌ای نسبتا متراکم و کوتاهی داردو در ایران در استان‌های گیلان، مرکزی، کردستان، کرمانشاه، اصفهان، فارس، لرستان، کهکیلویه و بویراحمد، بوشهر، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان، تهران و یزد می روید.
بیدمِشک :salix aegyptiacaSalix discolor
به گروهی از درخت یا درختچه‌های زینتی از سرده بید گفته می شود که سنبله های آن که پرمانند و دارای اسانس معطری هستند
در آغاز فصل بهار به عمل می آید. یکی از انواع آن است که دارای گل‌های زردکمرنگ دم‌گربه‌ای میباشد. ارتفاع درخت به ۹ متر می‌رسد.
اسانسی از این گیاه گرفته میشود بنام عرق بید مشک هم برای معطر کردن شربت و هم در طب سنتی دارای خواص درمانی بالا میباشد. گل های دوپایه ی این گیاه از ژانویه تا فوریه ظاهر می شود. بیدمشک گیاهی دگر گرده افشان است که گرده افشانی آن توسط زنبور عسل صورت می گیرد.
تکثیربید مشگ :
بذر بیدمشک قوه ی نامیه بسیار کوتاهی دارند. این بذرها در بهار بصورت سطحی کشت می شوند. علاوه بر کشت بذر، جهت تکثیر بیدمشک می توان از قلمه چوب های بالغ و رشد کرده در فصل جاری یا قلمه چوب نیمه رسیده استفاده کرد.
بید سرخ (Salix purpurea)
بید سرخ یا purple willow
درختچه ای خزان کننده از خانواده Salicaceae بوده و بومی انگلستان است که در اروپا، غرب آسیا ، شمال بریتانیا و لهستان کاشته میشود.
مخصوص نواحی استپی و نبمه خشک است،برگها کشیده و دراز و دندانه دار،سبز مایل به کبود می باشد،شاخه های جوان،ارغوانی و نسبت به خمش مقاومت زیادی دارند و به همین جهت در سبدبافی مورد استفاده قرار می گیرند بيد قرمزدرختچه ای است با انشعابات باريك و به حالت ايستاده و تا ارتفاع 2 – 5 متري رشد مي نمايد.
ساقه ها باريك و قابل انعطاف كه در موقعيتهاي سايه به رنگ قهوه اي متمايل به سبز و در محلهاي آفتابي متمايل به ارغواني مي باشد.مغز شاخه هاي مسن برنگ زرد روشن است.
جوانه هاي روي ساقه مخروطي باريك ، سست و شل ، معمولاً متناوب ، ولي داراي حداقل يك جفت جوانة متقابل روي ساقه مي باشد.برگها ی این گیاه به صورت متناوب ، برخي مواقع متقابل ، نيزه اي ، نصف فوقاني برگ پهن تر مي باشد ، طول برگ 4 - 9 سانتي متر با حاشيه هاي دندانه دار در ⅓ انتهائي برگ ، سطح زيرين برگها به رنگ سبز - آبي است.
گلهاي نر و گلهاي ماده به صورت ( منفرد ) جداگانه و زود هنگام در بهار قبل از برگها و معمولاً در فروردين ظاهر مي گردند.گل های بید سرخ کوچک بوده و بین 1.5 تا 3.5 سانتیمتر میباشند.
میوه های این گیاه کپسول شکل میباشد.كپسولها در آخر ماه مي رسند وقتي آنها مي شكنند تعدادي بذور پنبه اي سفيد رنگ را رها مي سازند. تکثیر بید سرخ:
با استفاده از قلمه های نیم رسیده در تابستان و یا قلمه های چوب سخت در زمستان.قلمه ها را در خاک عمیق و خوب زهکشی شده بکارید.حتما باید در آفتاب کامل قرارگرفته باشد.
بید قطبی: Salix arctica
گونهٔ خزندهٔ بسیار کوچکی از بید است که خود را برای زنده ماندن در ناحیهٔ قطبی وفق داده است.
بید قطبی در توندرا و خلنگزارهای صخره‌ای رشد می‌کند و شمالی‌ترین گیاه چوبدار کرهٔ زمین است که بسیار فراتر از خط رویش درختان و تا آخرین کرانه‌های خشکی در مرزهای شمالی گرینلند می‌روید.بید قطبی بوتهٔ کوتاهی دارد که معمولاً بین ۱ تا ۱۵ سانتیمتر (و ندرتاً تا ۲۵ سانتیمتر) رشد می‌کند.
برگ‌های گرد به رنگ سبز روشن و طول ۱ تا ۴ سانتیمتر دارد. برگها پرزدار هستند و پرزهای بلند نقره‌ای دارند.
همچون دیگر بیدها دوپایه (dioecious) هستند و بازآوری جنسی دارند و گل‌آذین‌های نر و ماده بر گیاهان متفاوت قرار دارد. در نتیجه ظاهر گیاه نر با ماده فرق می‌کند:
گل‌آذین‌های ماده قرمزند درحالیکه گل‌آذین‌های نر زرد هستند.
این گیاه به رغم اندازهٔ کوچک عمری طولانی دارد و در آب و هوای سخت قطبی با کندی بسیار رشد می‌کند.
یک بید قطبی در گرینلند شرقی پیدا شد که ۲۳۶ ساله بود.
بید قطبی یک منبع غذایی برای جانوران قطبی است. گاو مشکها، گوزن‌های قطبی،خرگوش‌های قطبی و موش‌های قطبی همه از ریشه و شاخه‌های آن تغذیه می‌کنند.
اما جوانه‌های آن خوراک باقرقره صخره میباشد.
اسکیموها و ساکنان اصلی کانادا و آلاسکا نیز از آن استفاده می‌کنند. آنها از شاخه‌ها به عنوان سوخت استفاده می‌کنند.
همچنین از این گیاه برای درمان دندان‌درد، بند آوردن خون‌ریزی، درمان اسهال و سوءهاضمه و به عنوان مرهم در زخم‌بندی استفاده می‌کنند.
نهالستان سعید زمانیان گوارشکی
نهالستان سعید زمانیان گوارشکی هر روزه آماده‌ی مشاوره و پاسخ به خریدارن حضوری و غیرحضوری ( تلفنی) است.
آدرس : مشهد - خین عرب - شهید طرح چی 39 - نهالستان و خزانه بزرگ سعید زمانیان گوارشکی با بیش از 500 هزار اصل نهال مثمر و غیر مثمر
تلفن روابط عمومی : 1 615 615 0915
مطالب بیشتر
نهال مثمر
تماس با ما